91 Türk Hukukunda Zilyetlik • B. UZMAN bir hakkı olduğunu “derhal” ispatlayabilen kişiye geri vermekten kaçınma imkanını vermiştir. Az önce verdiğimiz örnekten devam edecek olur isek malik, gerçekten malik olduğunu hakimin talebi üzerinde derhal ispatlayabilir ise şeyi geri vermekten kaçınabilir. Yalnız bunu yapamaz ise şeyi hırsıza iade etmek zorunda kalır. Bunun sonucunda hırsıza karşı taşınır veya istihkak davalarını açmak zorunda kalır. İkinci olarak dolaylı zilyedin bu davayı açabileceği konusu incelenmelidir zira bununla ilgili açık bir düzenleme TMK’de yer almamaktadır. Öğretide dolaylı zilyedin de zilyetliğin iadesi davası açma hakkının olduğu ama davada ilk önce dolaysız zilyede iadeyi talep etmesi, dolaysız zilyedin iadeyi istememesi halinde zilyetliğin kendisine iade edilmesini isteyebileceği kabul edilmiştir30. Yeddin iadesi davasu için kusur aranmaz yalnız gasptan doğan zararların karşılanması için açılacak tazminat davasında gaspedenin kusuru aranır. Son olarak geri verme davasının külli ve cüz’i haleflere açılıp açılamayacağını incelenmelidir. Hukukumuzda gaspeden kişinin külli haleflerine karşı yeddin iadesi davası açılabilir ama cüz’i halelerine karşı açılamaz. Hatta cüz’i halefler kötüniyetli olsa dahi yeddin iadesi davasını açabilmek mümkün değildir. Bununla birlikte hukukumuzda cüz’i haleflere karşı taşınır ve istihkak davalarını açabilme imkanı vardır31. ii-) Zilyetliğe Saldırı Halinde Açılacak Davalar Saldırıya Son Verilmesi Davası Zilyetliğe karşı dava açıldığı sırada gerçekleştirilen saldırılarda saldırıya son verilmesi davası açılır. Davacı taraf zilyetliğe saldırıya uğrayan zilyettir, davalı taraf ise zilyetliğe saldıran kişidir ve bu kişinin kusurlu olması gerekmez. Öğretideki tartışmalı bir konu ise yeddin iadesi davasındaki gibi saldırıya son verilmesine ilişkin açılan davada da davalı tarafın üstün hak iddiasının dinlenip dinlenemeyeceğidir32. Oğuzman33, Ayan34 ve hatta Yargıtay bu davada üstün hak iddiasının yeddin iadesi davasının aksine dinlenmemesi gerektiğini savunmaktadır. Nitekim bu görüş, diğer görüşe nazaran daha isabetli görünmektedir zira bu sefer üstün hakka sahip olmayan kişiler saldırı teşkil eden fiillere karşı korunmasız hale gelecektir. Son olarak, bu davanın açılabilmesi için zilyetliğe saldıran kişinin ku30 Kemal Oğuzman ve Özer Seliçi ve Saibe Oktay Özdemir,Eşya Hukuku, (20.baskı, Filiz Yayınevi, 2017), s. 86 31 Mehmet Ayan, Zilyetlik ve Tapu Sicili, (13.baskı, Seçkin Hukuk, 2016) s. 120 32 Osman Gökhan Antalya ve Murat Oğuz, Eşya Hukuku (3.baskı, Seçkin Yayınevi, 2019). s. 333 33 Kemal Oğuzman ve Özer Seliçi ve Saibe Oktay Özdemir,Eşya Hukuku, (20.baskı, Filiz Yayınevi, 2017), s. 88 34 Mehmet Ayan, Zilyetlik ve Tapu Sicili, (13.baskı, Seçkin Hukuk, 2016) s. 117
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2ODA=