TÜRK HUKUKUNDA ZİLYETLİK Burak UZMAN Giriş Zilyetlik, Türk hukuk sisteminde uygulamada ve öğretide en sık karşımıza çıkan, hakkında çeşitli tartışmaların olduğu kavramlardan biridir zira Türk kanun koyucusu borçlar hukukunda, ceza hukukunda, medeni hukukta ve diğer alanlarda zilyetliğe çeşitli hukuki sonuçlar bağlamıştır. Örneğin hak kazanımlarında bir eşyaya zilyet olup olmama, zilyet olunsa bile bu zilyetliğin iyi veya kötüniyetli olup olmaması hakkın kazanılması açısından önem taşımaktadır. Bununla birlikte zilyetliğin iyiniyetli veya kötüniyetli olup olmamasına göre iade zamanında hangi masrafların talep edilebileceğine ve zilyedin iadeden kaçınma hakkına ilişkin farklı hükümler uygulanmaktadır. Aynı zamanda zilyetliğin saldırı altında olması halinde zilyetliğin korunmasına ilişkin hükümlerin uygulanıp uygulanmaması ve uygulansa dahi nasıl uygulanacağı ile ilgili olarak çeşitli düzenlemeler ve görü şler yer almaktadır. Biz de bu çalışmamızda zilyetliğin tanımı ile ilgili olarak hukukumuzda yer alan görüşleri, kazanılmasına ve kaybedilmesine ilişkin hükümler ile diğer düzenlemeleri öğretide ve yüksek mahkeme kararlarında yer alan görüşler ışığında inceleyeceğiz. I-) ZİLYETLİK KAVRAMININ TANIMI VE KONUSU A-) Zilyetliğin Tanımı Zilyetliğin ne olduğu ve tanımı ile ilgili olarak ne Türk öğretisinde görüş birliği vardır ne de Türk kanun koyucusu tarafından zilyetlik ile ilgili standart bir tanım vardır zira eşya üzerinde kurulan zilyetlikten hak üzerinden kurulan zilyetliğe farklı zilyetlik türleri kanunda yer almaktadır. Bunun sebebi ise zilyetliğin hukuk sistemimizde çeşitli işlevlere sahip olmasıdır1. Zilyetlik, TMK2 m. 973’te “Bir şey üzerinde fiili hakimiyet kurmak” biçiminde tanımlamıştır yalnız bu tanım dahi zilyetlik ile ilgili çoğu konunun açıklanmasında yetersiz kalmaktadır. İlk olarak TMK m. 599 hükmüne 1 Osman Gökhan Antalya ve Murat Oğuz, Eşya Hukuku (3.baskı, Seçkin Yayınevi, 2019). s.187 2 Türk Medeni Kanunu, Kanun Numarası: 4721, Kabul Tarihi: 22 .11. 2001, RG: 8. 12. 2001/ 24607
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2ODA=