124 İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 96 • Sayı: 1 • Yıl: 2022 işletme kaydedilecektir. Vakıflar ticari işletme işlettiklerinden dolayı tacir sayılırlar. Yani vakıfların tacir sıfatı ticari işletme işletmelerinden doğar. Bununla ilgili unutulmamalıdır ki, vakıflar sadece amaçlarına ulaşmak için işlettikleri ticari işletme faaliyetlerinden dolayı tacir sayılır, vakfın diğer faaliyetlerinden dolayı tacir sayılması söz konusu değildir.25 Dolayısıyla vakıflar ticari işletmesi dışındaki faaliyetlerinde tacir olmanın hüküm ve sonuçlarına tabii olmayacaktırlar. Şu hâlde vakıfların tacir sıfatını kazanması için TTK m.16’ya göre iki şart vardır: amaçlarına varmak için ticari işletme işletmeleri ve gelirinin yarısından fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcamamaları. Ticari işletme işleten vakıflar da tıpkı ticari işletme işleten dernekler gibi tacir sıfatını haiz olacakları için tacirlere tanınan tüm haklardan yararlanabilecek ve tacirlerin tabi oldukları bütün yükümlülüklere de tabi olacaklardır. Derneklerin tacir niteliği başlığındaki örneğe benzer bir örnek vakıflar için de verilebilecektir. Beykoz’da yaşayan Çallıların kullanımı amacıyla bir taşınmaz özgülenerek kurulan bir vakıfta, vakıf yönetim kurulunca bir işletme açılması düşünülse, bu işletme ticari işletmenin şartlarını taşıdığı takdirde, kazanç paylaşma amacı olmaksızın, gelirinin yarısından fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcamayan bir vakıf olması durumunda bu vakıf ticari işletmesini sicile kaydettirmekle tacir sıfatını kazanır. Örneğin bu vakıf, taşınmazın giriş katındaki dükkânda Çal üzümlerinden yapılan şarapları sattığı ticari işletmesi ile vakfın amacını gerçekleştirmeye katkıda bulunabilir. 3. Kamuya Yararlı Derneklerin ve Gelirinin Yarısından Fazlasını Kamu Görevi Niteliğindeki İşlere Harcayan Vakıfların İşlettiği Ticari İşletmeler Dernekler Kanunu m. 27’ye göre bir derneğin kamu yararına çalışan dernek sayılabilmesi, derneğin en az bir yıldan beri faaliyette bulunması ve derneğin amacı ile bu amacın gerçekleştirilmesi için girişilen faaliyetin topluma yararlı sonuçlar verecek nitelik ve ölçüde olmasına bağlıdır. Bir derneğin kamuya yararlı dernek sayılabilmesi için Cumhurbaşkanı kararı gerekir. Kamu yararına çalışan bu dernekler bir ticari işletmeyi işletseler de kendileri tacir sayılmazlar. Bu durumda kamuya yararlı derneğin işletmesi, tüzel kişiliği olmasa da tacir sayılabileceği düşünülse de, gerçek kişi tacir veya kanunda belirtilen sınırlı sayıdaki tüzel kişi tacirlerden 25 AYHAN Rıza ÖZDAMAR Mehmet ÇAĞLAR Hayrettin, a.g.e. S. 228
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2ODA=