İstanbul Barosu Baro Dergisi Eylül Ekim Sayısı

128 İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 95 • Sayı: 5 • Yıl: 2021 ilişkin yapılacak tanımların esnek olmasına ve bu alandaki gelişmeleri engellememesine vurgu yapılmıştır. Her ne kadar robot kavramı ile ilgili esnek tanımlar yapılsa da robot kavramı birtakım kavramlar ile karıştı- rılmamalıdır. - Bot Kavramı: Robot kelimesinin kısaltması olarak kullanılan “bot” kavramı internet için kullanılan ve yazılımdan oluşan robotları ifade et- mektedir. Buna göre bot kavramı, fiziksel bir varlıktan değil yazılımlar- dan bahsedilirken kullanılmalıdır. - Elektronik Ajan Kavramı: Elektronik ajan (electronic agent) kendi başına bir fiili başlatan veya elektronik kayıtlara ya da edimlere cevap ver- mede kısmen veya tamamen bir insanın gözetimi veya katkısı olmaksızın kullanılan bilgisayar programı veya elektronik ya da otomatikleştirilmiş araçlardır. 18 - Yazılım Aracıları (Software Agent): Yalnızca sanal ortamda var olan ve kullanıcıları tarafından çoğunlukla belirli talimatların otonom olarak yerine getirilmesi amacıyla tercih edilen yapay zeka donanımlı yazılım et- menleri (software agent) dış dünyada somut bir varlıkları bulunmadığın- dan doktrinde robot olarak nitelendirilmeyen aracılardır. 3. Robotların Tarihsel Gelişimi Platon, dokuma tezgahının mekiği kendiliğinden gidip gelse, lirin mız- rabı kendiliğinden çalışsa efendilerin kölelere ihtiyacı olmayacağını ve kö- leliğin ortadan kalkacağını ifade etmektedir. 19 Robotların ortaya çıkma- sında öncelikli amaç robotlara sıkıcı ve zahmetli işleri yaptırabilmektir. Bu doğrultuda, insan kendisine yardım edebilecek ve hatta yol arkadaşlığı yapabilecek bir varlığa ihtiyaç duymuştur. Güncel araştırmalara göre ge- niş anlamda bir robotun çeşitli koşulları yerine getirmesi gerekmektedir. Ancak, bu durum günümüzdeki akıllı robotlarla ilgili geçerlidir. Günü- müzdeki akıllı robotlara gelene kadar robotik gelişmelerin tarihi incelen- melidir. Tarihteki ilk robot örnekleri, M.Ö. 4. yüzyılda Archytas tarafından ge- liştirilen ve buhar gücü ile çalışan “Güvercin” isimli mekanik kuş; M.Ö. 250 yılında İskenderiyeli Ktesibios’un icadı olan “clepsydra” isimli su saa- ti; Leonardo Da Vinci’nin 1495 tarihli, ilk humanoid (insanımsı) robot ta- sarımı sayılan “mekanik şövalyesi”; Fransız mucit Jacques de Vaucanson 18 “The Code of Laws of the United States of America”, Title 15- Commerce and Trade, CHAPTER 96— Electronic Signatures in Global and National Commerce,§ 7006. Defi- nitions 19 Platon, Devlet, çev. Sabahattin EYÜBOĞLU ve M. Ali CÍMCOZ, İstanbul, Türkiye İş Ban- kası Kültür Yayınları, 2010, s. 93