55
Süreli Fesihte İşcinin Kişiliğinden... • A. SÜLEYMAN
Önemli olan bu konunun anlaşılabilmesi için önce özel yaşam kavramı
ve işçi ile işverenin bu konuyla bağlantılı olan yükümlülükleri üzerinde
kısaca durmakta yarar vardır.
3.
İşçinin Kişiliği Sosyal Ve Özel Yaşamı Kavramları
a.
Özel Yaşam Kavramı
Özel hayat kavramı tanımlanması güç bir kavramdır. Anayasa, İnsan
Hakları Evrensel Beyannamesi, Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Hak-
lar Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmelerinde özel hayat kavra-
mına ve bu kavramı koruyucu hükümlere yer verilmiştir. Özel hayat kav-
ramına ilişkin en somut tanımlama AİHM uygulamaları ile oluşmuştur.
AİHM özel hayat kavarımı kesin bir biçimde tanımlamamaktadır buna
karşın, özel hayat kavramının her bireyin özgür olarak kişiliğini oluştura-
bildiği ve geliştirebildiği, hem diğer insanlarla, hem de dış dünya ile iliş-
kili bir alanı kapsayan, mahremiyetten daha geniş bir kavram olduğunu
ifade etmiştir
21
. Bu yaklaşımla, AİHM yıllar boyunca özel hayat kavramı;
isim taşıma, kişinin görüntüsü, itibarının korunması, aile kökeni hak-
kında bilgilenme, kişinin fiziksel ve manevi bütünlüğü, kişinin cinsel ve
toplumsal kimliği, cinsel hayatı ve eğilimleri, kişisel özerklik gibi birçok
değişik duruma uygulanmıştır
22
. Ayrıca anayasa mahkemesinin bu konu-
da verdiği açıklayıcı bir kararı da bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesi’ne
göre, “özel hayat kişinin maddi ve manevi bütünlüğü, fiziksel ve sosyal
kimliği, bireyin ismi, cinsel yönelimi, cinsel yaşamı gibi unsurları korun-
maktadır. Kişisel bilgiler ve veriler, kişisel gelişim, aile hayatı vb. konular
da bu hakkın içinde yer almaktadır
23
.
Özellikle iş hukuku bakımından işçinin özel hayatının iş ilişkisinde
ve işyerinden bağımsız olarak düşünme imkanımız bulunmamaktadır. İş
görme edimi nedeniyle işyerinde bulunan işçinin özel hayatına ilişkin ala-
nı ile iş alanı belirli ölçülerde iç içe geçmektedir. Bu nedenle değerlendir-
me yapılırken iş ilişkisinin bu niteliği göz önüne alınmalıdır. Uygulamada
ise çoğu kez böyle bir değerlendirme yapılmamaktadır. Özellikle iş huku-
ku alanında özel hayat kavramından sadece işyerinde yaşanan ilişkiler ve
işçinin aile hayatı anlaşılmaktadır. Oysa öğretide özel yaşam kavramı aile
yaşamını kapsamakla birlikte bundan geniş olduğu aile hayatı kavramı-
nın sadece kanuni evlilikleri kapsadığı belirtilmiştir
24
. Diğer yandan, özel
hayat kavramı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından çok yönlü bir
şekilde, aile hayatının kapsamına girmeyen önemli durumlara koruma
21 Keser s.11
22 Keser s.5
23 Keser s.5 AYM. Başvuru Numarası. 2013/4825, 24.03.2016 t., RG.10.05.2016,
No:29708.
24 Keser s.12
