51
Süreli Fesihte İşcinin Kişiliğinden... • A. SÜLEYMAN
bilecek sebepler, işçinin iş görme borcunu kendisinden kaynaklanan veya
işyerinden kaynaklanan sebeplerle ciddi bir biçimde olumsuz etkileyen
ve iş görme borcunu gerektiği şekilde yerine getirmesine olanak verme-
yen sebepler olabilecektir. Sonuçta, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren
açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda,
feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir.”
Madde gerekçesinden anlaşılacağı üzere geçerli sebepler, haklı sebep
ağırlığında olmayan ama iş görme ediminin gereği gibi yapılamamasına
sebep olan, işyerinin normal yürüyüşünü olumsuz etkileyen hallerdir
6
. Bu
sebepler işçiden kaynaklanabileceği gibi işyerinden de kaynaklanabilir.
Geçerli sebeplerle haklı nedenler arasında bir ağırlık farkı vardır. Geçerli
sebeplerin varlığı durumunda iş görme edimi gerektiği gibi yerine getiril-
memekle birlikte bu sebepler haklı sebeple fesih için aranan haller kadar
ağır durumlar değildir. Öğretide haklı sebepler ile geçerli sebepler ayrı-
mı yapılırken örneklerden hareket etmektense, ölçütlerden yola çıkmak
daha doğru olacağından bahsedilmektedir
7
.
Kanun maddesinde işçiden kaynaklanan sebepler işçinin yeterliliğin-
den kaynaklanan sebepler ve davranışlarından kaynaklanan sebepler ola-
rak belirtilmiştir. İşyerinden kaynaklanan nedenler ise işletmenin, işyeri-
nin veya işin gereklerinden kaynaklanan nedenler olarak ifade edilmiştir.
İşyerinden kaynaklanan fesih nedenlerini madde gerekçesinde “yeni çalış-
ma yöntemlerinin uygulanması; işyerinin daraltılması; yeni teknolojinin
uygulanması; işyerlerinin bazı bölümlerinin iptal edilmesi; bazı iş türleri-
nin kaldırılması gibi sebepler olabilir.” denilerek bahsedilmiştir. Burada
sayılan hallerde feshi gerektiren sebepler işçiden kaynaklanmamakta iş-
yerinde veya işin gereklerinden dolayı ortaya çıkmaktadır
8
. Burada iş söz-
leşmesi sona ererken hem madde gerekçesinde belirtilen hem de içtihat-
larla işlerlik kazanan feshin son çare olması ilkesine riayet edilip, işçinin
başka bir pozisyonda değerlendirilip değerlendirilmeyeceği araştırılmalı,
işine son verilmeden önce alınabilecek tüm tedbirlerin alındığından emin
olunduktan sonra ancak son çare olarak feshe başvurulması gerekmek-
tedir. Feshin son çare olması ilkesi konusunda önem taşıyan başka bir
husus ise bu ilkenin uygulamada sadece işyerinden kaynaklanan sebep-
lerden dolayı yapılan fesihlerde uygulanacağı yanılgısıdır. Öğretide feshin
son çare olması ilkesinin işçinin performansı ve uyumu konularıyla sınırlı
olarak yetersizliğinden veya davranışından dolayı yapılacak fesihlerden
önce uygulanarak işçiyi başka işlerde çalıştırma veya eğitme gibi yöntem-
6 Çelik/Caniklioğlu/Canbolat s.465
7 Keser,Hakan: İşçi Davranışları Kapsamında İş Sözleşmesinin Özel Hayat, Aile Haya-
tı ve Cinsel Yönelimler Sebebi ile İşverence Feshedilmesi,Sicil İş Hukuk Dergisi,37.
Sayı,2017 s.17 dn.34
8 Çelik/Caniklioğlu/Canbolat s.490