50 İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 93 • Sayı: 2 • Yıl: 2019
süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya dav-
ranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynak-
lanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. Yer altı işlerinde çalışan
işçilerde kıdem şartı aranmaz. Ayrıca bu hüküm işletmenin bütününü
sevk ve idare eden işveren vekili ve yardımcıları ile işyerinin bütününü
sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi olan işveren
vekilleri hakkında uygulanmayacaktır.
Anılan hüküm iş güvencesi kavramından bahsetmektedir. İş güvence-
si kapsamına giren işçilerin iş sözleşmelerinin feshedilmesi bakımından
işverene tanınan fesih hakkı sınırlandırılmıştır. İş güvencesine sahip iş-
çilerin iş sözleşmelerinin feshinin ancak geçerli sebeplere dayanması ge-
rektiğini hüküm altına alarak işçi bakımından iş ilişkisini sürdürebilmesi
için bir güvence getirmekte ve keyfi bir biçimde işten çıkarılmamasını en-
gellemekte öte yandan işçinin ekonomik özgürlüğünün korunmasını sağ-
lamaktadır
4
. 4857 sayılı İş Kanunu ile getirilen bu düzenleme işverenin
fesih hakkının sınırlanması bakımından önemlidir
5
. Kanun sistematiği
içinde önce feshin geçerli nedene dayanılması, şartı getirilmiş ve iş güven-
cesi kapsamında bulunan işçilerin iş sözleşmelerinin feshinde izlenecek
usul belirlenmiştir. Ardından feshin geçersiz sebebe dayandığını iddia
eden işçiye buna karşı işe iade davası açma imkanı sunmuştur.
İş güvencesi kapsamına giren işçiler kanunun ifadesine göre otuz veya
daha fazla işçi çalıştıran işyerlerin çalışmakta olup, en az altı aylık kı-
demi bulunan belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçidir. Bu şartları
taşımayan işçilerin iş sözleşmelerinin feshedilmesi bakımından geçerli
sebep bulunması şartı aranmamaktadır. İşveren iş güvencesi kapsamın-
da olmayan işçilerin iş sözleşmelerini herhangi bir sebep göstermeksizin
feshedilebilir. Bunun tek istisnası İş Kanunu 17 inci maddede belirtilen
kötü niyet tazminatıdır. Anılan hüküm iş sözleşmesinin fesih hakkının
kötüye kullanılarak feshedilmesi durumunda işçiye ihbar süresinin üç
katı oranında tazminat ödenmesini düzenlemektedir. Bu hüküm işçinin
işe iade imkanı sağlamamasına rağmen fesih hakkını kötüye kullanılması
hali için öngörülmüş bir yaptırım niteliğindedir.
İş güvencesi kapsamına giren işçilerin iş sözleşmelerinin feshedilmesi
için geçerli nedenlerin belirlenmesinde kanunun gerekçesi bize yardımcı
olmaktadır;
” Bu madde bakımından geçerli sebepler 25 inci maddede belirtilenler
kadar ağırlıklı olmamakla birlikte, işin ve işyerinin normal yürüyüşünü
olumsuz etkileyen hallerdir. Bu nedenle, geçerli fesih için söz konusu ola-
4 Çelik/Caniklioğlu/Canbolat s.446 1291.dn.
5 Ayrıntılı bilgi için bkz: Çelik/Caniklioğlu/Canbolat s.446-470.
