KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARI
KAPSAMINDA AKDEDİLEN ARSA PAYI
KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE
KARŞILAŞILAN HUKUKİ SORUNLAR VE
ÇÖZÜMLEMELER
Dr. Nesrin AKIN SUNAY
1
GİRİŞ
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında
Kanun
2
‘Kentsel Dönüşüm Kanunu’
nun amacı, afet riski altındaki alan-
lar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde,
fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşam çev-
relerini teşkil etmek üzere, iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul
ve esasları belirlemektir. O halde, Kentsel Dönüşüm Kanunu kapsamında
önümüzde iki temel kavram ve nihai tek bir amaç vardır. Bu iki temel kav-
ram,
‘afet riski altındaki alan’
ile ‘
riskli yapı’
;
amaç
ise afet riski altın-
daki alanlara inşa edilmiş yapılarda veya ekonomik ömrünü tamamlamış
olan veya yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmi ve teknik veri-
lere dayanılarak tespit edilen riskli yapılarda yaşayan kişiler bakımından
sağlıklı ve güvenli binalar inşa etmek ve nihayetinde herkes için sağlıklı ve
güvenli yaşam çevreleri oluşturmaktır
3
. Bu amaç doğrultusunda sağlıklı
1 Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
2 31/05/2012 t., 28309 s. RG’de yayımlanmıştır. Makalemizde, Kentsel Dönüşüm Ka-
nunu’nda 7153 sayılı Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun ile yapılan değişiklikler de dikkate alınmıştır. 29/11/2018 t.ve 7153 s. Kanun,
10/12/2018 t., 30621 s. RG’de yayımlanmış ve yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.
3 6306 sayılı Kentsel Dönüşü Kanunu’nun, T.C. Anayasası, 4721 sayılı Türk Medeni Ka-
nunu ile 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda öngörülen ilkelerin, kuralların ve çözüm-
lerin ışığında incelenmesi ve uygulamada çıkarılmasındaki amaca ve varlık nedenine
(ratio legis) aykırı kullanıldığının ve hakların dürüstlük kuralına uygun olarak kulla-
nılması ilkesine (TMK m.2) aykırı olarak yapılan uygulamaların ortaya konması ama-
cına yönelik makale için bkz. ÖZSUNAY, E
.
, 6306 Sayılı Kanun ve Kentsel Dönüşüm
Uygulamalarına İlişkin Düşünceler, İstanbul Barosu Dergisi, C. 88, S.6, 2014, s. 15
vd.;
“6306 sayılı Kanunun amacından saptırılarak uygulanmakta olduğu olgusu hem
hukukçular hem de medya tarafından çabuk fark edilmiş, zar zor bir daire edinen
ve artık kendi birikimiyle başını sokacak yer alabilme şansı olmayan birçok kişiyi
mağdur eden kentsel dönüşüm sisteminin deprem bahane edilerek rantsal dönüşüm
sistemine dönüştürüldüğü bazı yazarlar tarafında örneklerle anlatılmış ve yazılar
yayımlanmıştır”
. Bkz. ÖZSUNAY, s. 16.
KARA
’ya göre de
“Kentsel dönüşüm kapsa-
mında olan bölgelerde amaca uygun daha güvenli yaşam alanları oluşturmak yeri-
ne, kanunun getirdiği çözümler ve sağladığı kolaylıklar vasıta kılınarak, binaların
