İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi ile Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Komisyonunca 10 Aralık İnsan Hakları Günü nedeniyle düzenledikleri ‘Hukuk Devleti, İnsan Hakları ve Hukuk Güvenliği’ konulu panel 11 Aralık 2015 Cuma günü saat 10.00’da Baro Kültür Merkezi Konferans Salonunda gerçekleştirildi.
İnsan Hakları Merkezi Başkanı Av. Bedia Ayşegül Tansen’in kısa sunumundan sonra panelin açılış konuşmasını yapan İstanbul Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Av. Süreyya Turan, devletin üstün gücünün sınırlanması ve bireyin de bu güç karşısında korunması meselesi günümüze kadar ülkemizde bile çözümlenmemiş bir sorun olduğun söyledi.
Devletin üstün gücünün karşısında bireyin korunması mücadeleleri sonucunda hukuk devleti kavramının ortaya çıktığını belirten Turan, “Hukuk devleti sadece hukuk normlarının olduğu, kuralların olduğu bir devlet demek değildir. Önemli olan bu kurallarla devlet gücünün sınırlanması ve devleti yönetenlerin de bu kurallara uymasıdır” dedi.
Bir ülkede Anayasanın, kanunların ve yasal düzenlemelerin olmasının o devleti hiçbir zaman hukuk devleti konumuna getirmediğini hatırlatan Süreyya Turan, çünkü uygulamada bu kuralların insan haklarına aykırı bir şekilde de düzenlenebildiğini bildirdi.
Biçimsel de olsa hukuk devletinde bir takım kavramların olması gerektiğinin altını çizen Turan, devletin her türlü eylem ve işlemlerinin hukuk denetimine alınması ve vatandaşın hukuk güvenliği sağlanması gerektiğini vurguladı.
Açılış konuşmasından sonra panel oturumlarına geçildi. İlk oturumu Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Komisyonu Başkanı Av. Muazzez Çörtelek yönetti. Oturumun ilk konuşmacısı Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bertil Emrah Oder, kuramsal ve karşılaştırmalı bağlamda hukuk devleti ve Türkiye konulu bir sunum yaptı. Oder, sunumunda hukuk devletinin gelişmişlik düzeyi, yargısallaşma, insan hakları, bireysel başvuru hakkı, hukuk devletinin somut verilere dayalı ölçülebilirliği, Türkiye örneği ve uluslar arası hukuk devleti ölçümleri karşısındaki Türkiye’nin durumu konularını ele aldı.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yesemin Işıktaç sunumunda hukuk güvenliği, sınırlar ve sorunlar konusunu ele aldı. Hukuk güvenliğini hukuk devletinin ana ekseni olarak niteleyen Işıktaç, hukuk devletini, devletin modellenmesi ve toplumsal yaşam alanının düzenlenmesi açısından değerlendirdi. Hukuk felsefesinin önemine değinen Işıktaç, hukuk felsefesinin beslendiği iki ana damar hakkında ayrıntılı bilgi verdi.
Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Komisyonu Başkanı Av. Muazzez Çörtelek ve Komisyon Üyesi Av. Onur İste, idare-iktidar karşısında bireyin bu güvenceden yararlanması sorunsalı üzerinde konuştu. Hukuk devletinin tamı üzerinde duran Çörtelek ve İste, hukuk içinde yaşamak ve buna erişilebilirlik kavramları üzerinde durdular.
Panelin ikinci oturumunu İnsan Hakları Merkezi Başkanı Av. Bedia Ayşegül Tansen yönetti.
Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Öznur Sevdiren toplumsal olaylara müdahalelerde kolluğun aşırı güç kullanımı konulu bir sunum gerçekleştirdi.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Oral, aşırı güç kullanımı ve insan hakları ihlallerinin birey üzerindeki psikolojik etkisini ele aldı.
Panelin son konuşmacısı Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Ulvi Türkbağ da aşırı güç kullanımı ve insan hakları ihlallerinin toplum üzerindeki sosyolojik etkilerini değerlendirdi.
Panelin oturum aralarında soru-cevap bölümü uygulandı. Oturum sonlarında panel konuşmacılarına birer Teşekkür Belgesi verildi.